انواع مرزهای خانوادگی و تکینکهای مرزگذاری
مجموعه قوانینی که مقرر میکنند هر نقش در خانواده چگونه رفتار کند مرزهای خانوادگی به شمار میرود. واضح بودن مرزها درون خانواده یک پارامتر مفید برای ارزیابی میزان عملکرد خانواده به شمار میرود.
مرزها باید به گونه باشد که اعضا در حین انجام نقش خود اجازه برقرای ارتباط با دیگر اعضا را داشته باشند. در ادامه به چند نوع از مرزهای خانوادگی میپردازیم:
مرز مشخص و بهنجار
در این نوع از مرزبندی اعضا دقیقا نقش خود را ایفا می کنند برای مثال فرزند در روابط زن و شوهری که مربوط به والدین هست دخالت نمیکند.
مرز متداخل و درهم تنیده
در این سبک اعضا در کار یکدیگر دخالت میکنند و احساس تعلق بیش از اندازهای حکم فرماست. استقلال فردی هم ازبین میرود.
مرزخشک یا سخت و غیر قابل انعطاف
نقش حمایتی در این نوع از مرزبندی کاملا فلج است. نسبت به احساسات یکدیگر بیاعتنا هستند و از فقدان تعلق و حس وفاداری رنج میکشند.
کودکان با مرزگذاری به دنیا نمیآیند و با الگو برداری از روابط اطرافیان مرزبندی ها را درونی میکنند. والدین وظیفه دارند به صورت واضح برای فرزندانشان ترسیم کنند و امور مربوط به آن را به کودک بیاموزند. در ادامه به برخی از تکنیک های کمک کننده در مرزگذاری روابط اشاره میکنیم:
مرز را تعریف کنید: از خودتان بپرسید بهترین مرزبندی بین روابط خانواده چه میتواند باشد؟ چه مسائلی را با بیقه اعضا درمیان میگذارید و چه مسائلی را درمیان نمیگذارید؟
کمک گرفتن از تجربههای دیگران: گاهی میتوانید از بقیه بخواهید چگونه روابطشان را مرزگذاری میکنند و آن را ادامه میدهند.
شناخت دقیق افراد: صحبت کردن و سپری کردن وقت با افراد دلیلی بر شناخت آنها نمیشود برای شناخت کاملتر باید به بررسیهای بیشتری بپردازید.
پرهیز از شیفتگی هیجانی در روابط: شیفتگی و رفتارهای هیجانی مانند عشق کور است. شیفتگی سبب می شود تا فرد فقط ویژگیهای مثبت را ببیند و ویژگیهای منفی به طور کامل نفی کند.
تعادل داشتن در رفتار: برخی از افراد در برقراری ارتباط سخت گیریهای بیش ازاندازه ای دارند و برخی ها بدون هیچ دیوار مرزی با هر شخصی وارد رابطه میشوند. حفظ تعادل و جلوگیری از افراط و تفریط از نکات مهمی است که باید به آن توجه ویژه شود.
درجه بندی روابط : میتوانید چند سطح را برای خودتان تعیین کنید و براساس آن عمل کنید. برای مثال سطح یک: آشنایی با فرد، سطح دو: برقراری دوستی و اشنایی بیشتر، سطح سه: دوستی صمیمانه سطح چهار: دوستی صمیمانه و رفت آمد خانوادگی.
استفاده از خطوط فرضی: به صورت فرضی برای خودتان حد و مرز ترسیم کنید. برای مثال هرچیزی که باعث ازار شما میشود را بررسی کنید تا در زمانی که رخ داد بگویید دوست ندارم این را تحمل کنم.
عدم تجاوز به حریم دیگران: با مرزبندی مشخص شما اجازه نمیدهید کسی از حریمتان گذر کند و به شما بیاحترامی کند. فرزندتان هم با دیدن این مسئله الگوبرداری میکند و این مرزبندی را درونی میکند.
اقتصاد خانواده
ارسطو فیلسوف بزرگ، اقتصاد را علم خانه داری میداند. هنر اقتصاد خانواده زمانی رخ میدهد که بین منابع درآمدی و مخارج تعادل ایجاد شود. امور اقتصادی یکی از اصلی ترین دلایل حفظ بقای خانواده است. به طور کلی اقتصاد خانواده را میتوان چگونگی مدیریت و سازمان دهی منابع خانه تعریف کرد. نقش منابع مادی به قدری در روند زندگی تاثیر گذار است که امروزه نحوه مدیریت اقتصادی خانواده بخش مهمی از سیستم یک خانواده به شمار میرود. برنامه ریزی در مخارج و الویت بندی خواستهها، کمک گرفتن از تجربه دیگران و مشاور اقتصادی، افزایش سطح دانش و آگاهی اقتصادی، آموزش صحیح مصرف به کودکان و همکاری اعضا با یکدیگر از راههای موفقیت اقتصادی خانواده محسوب میشود.
مطالعات مربوط به خانواده
مطالعاتی که در زمینه خانواده انجام میشود ابعاد زیادی را دربرمیگیرد. برخی از این حوزهها عبارت است از: ازدواج، انتخاب همسر، روابط زناشویی، مشکلات جنسی، تربیت فرزندان، طلاق عاطفی، طلاق و جدایی، اختلافات خانوادگی، روابط بین فرزند و والد، تشکیل خانواده و.. . هر یک از این حوزهها نیز ابعاد گستردهتری راشامل میشوند:
داشتن چندین وجه متفاوت
خانواده یک نهاد چندوجهی به شمار میرود که روابط پیچیدهای را داراست. در مطالعات خانواده این موضوع باید مورد توجه ویژهای قرار بگیرید تا نتیجه از اعتبار برخوردار باشد.
توجه به تفاوتهای زمانی
پویایی و تغییر خانواده در گذر زمان نشان میدهد که ایستا نیست و با گذشت زمان دچار تغییر نگرش و تحول میشود. دیدگاهها و نگرش های پنجا سال پیش با الان متفاوت است. به همین دلیل است که نتایج مطالعات سال های قبل را نمیتوان به امروزه تعیمم داد.
تفاوتهای فرهنگی
خرده فرهنگها، اداب و روسوم، سنتها در هر جوامعی با جوامع دیگر متفاوت است از همین رو نمی توان مطالعاتی که تفاوتهای فرهنگی را درنظر نگرفته است معتبر شمرد.
نتیجه گیری
خانواده از مجموعه افرادی تشکیل شده است که به واسطه نسبت خونی یا اهداف مشترک باهم زندگی میکنند. اولین و تاثیر گذارترین محیطی که هر شخص در آن قرار میگیرد محیط خانواده است که نقش و اهیمت بسیاری در شکل گیری شخصیت هر فرد دارد. خانوادههای سالم و شاد فرزندانی سالم تر تربیت میکنند. سلامت افراد در خانواده میتواند سلامت جامعه را تضمین کند. همه ما برای داشتن خانوادهای ایدهال تلاش کنیم. مشکلات خانوادگی ابعاد زیادی را دربرمیگیرد که برخی از آنها بسیارپیچیده است. کمک گرفتن از مشاوره خانواده در حل مسائل و بهبود کیفیت زندگی تاثیر بسزایی دارد.
سوالات متداول
خانواده سالم از چه ویژگی هایی برخوردار است؟
- آزادی بیان
- ابراز احساسات
- مذاکره و گفت و گو در مسائل و دیدگاههای متفاوت
- ارتباط واضح و روشن
- سازگاری
- حس اعتماد و اطمینان
- فراهم کردن نیازها
- قوانین قابل انعطاف
- پاسخگویی
خانواده خوب و متعادل چه ویژگی هایی دارد؟
صداقت، عقلانیت، معنویت، محبت، معاشرت، مدیریت، همدلی، صمیمت و.. از ویژگیهایی است که خانواده را به مکانی امن و دلپذیر تبدیل میکند.
برای داشتن خانوادهای صمیمی و ایدهال چه کاری انجام دهیم؟
با نگرشی مثبت به مسائل نگاه کنید. درکنار همدیگر به حل مسائل و مشکلات بپردازید. درگذشته و اتفاقات تلخ درجا نزنید. صبور باشید. نیازهای عاطفی را با یکدیگر درمیان بگذارید. ابراز علاقه و عشق را فراموش نکنید. از سرزنش همدیگر به شدت بپرهیزید. به هم اعتماد کنید و مسائل را واضح بیان کنید. در تلاش باشید رفتارهای صحیح را جایگزین رفتارهای غلط بکنید و در این راه از روانشناس خانواده می توانید کمک بگیرید.
نظرات شما عزیزان: